Praktijk & publicaties
Wegwijzer Ontwikkelen van een omgevingsvisie
Het ministerie van BZK heeft de Wegwijzer Ontwikkelen van een Omgevingsvisie gemaakt. De wegwijzer helpt bij het procesontwerp en het vormgeven van een omgevingsvisie en bestaat uit een schema en een lijst met vragen die een bestuursorgaan zich kan stellen wanneer het aan de slag gaat met het ontwikkelen van een omgevingsvisie.
Werken aan een omgevingsvisie betekent van begin af aan nadenken over de invulling van het hele proces. De vragen in combinatie met het schema kunnen daarbij helpen.
De wegwijzer is geen blauwdruk of vast recept voor het opstellen van een omgevingsvisie. Een bestuursorgaan kan de wegwijzer zo inzetten dat hij past bij het werkgebied, de opgave en ambitie van de eigen organisatie.
De Handreiking Afwegingskader Omgevingsvisie, die de VNG in mei 2020 schreef na een praktijkproef met 9 gemeenten en 1 omgevingsdienst, sluit goed aan bij de beschreven aanpak in de wegwijzer.
Praktijkproef Afwegingskader Omgevingsvisie
De meeste gemeenten zijn gestart met het maken van hun omgevingsvisie. Het is de langetermijnvisie op de inrichting en gebruik van de fysieke leefomgeving van de gemeente. Uit praktijkproeven en pilots blijkt dat de keuzes die gemeenten moeten maken in de omgevingsvisie een behoorlijk complex onderdeel in het proces is, terwijl de visie juist de basis vormt voor verdere beleidskeuzes en regelgeving over de fysieke leefomgeving. De keuze uit de visie zijn relevant voor het opstellen van omgevingsplan, de uitvoering van programma’s en het verlenen van vergunningen.
De VNG heeft in 2019 met 9 gemeenten en 1 omgevingsdienst verschillende afwegingskaders voor de omgevingsvisie getest.
Uit de proef blijkt dat een vroeg ingezet milieueffectrapport helpt bij het opstellen van de visie en de participatie, omdat het rapport de hele breedte van de fysieke leefomgeving omvat. De voordelen zijn er vooral als het milieueffectrapport met het complete visieproces wordt vervlochten. In de praktijkproef is hier een stappenplan voor ontwikkeld. Zo is het – voor de visie veelal verplichte – milieueffectrapport een praktisch hulpmiddel bij het maken van keuzes voor de visie.
De resultaten van de praktijkproef zijn beschreven in het rapport Praktijkproef Afwegingskader Omgevingsvisie.
Factsheet Omgevingsvisie en milieueffectrapportage
Eén van de kerninstrumenten van de Omgevingswet is de omgevingsvisie. De omgevingsvisie is een integrale visie voor de fysieke leefomgeving. Rijk, provincie en gemeenten stellen de omgevingsvisie op voor hun hele grondgebied. De visie vervangt de huidige structuurvisies voor onder andere natuur, energie, verkeer en vervoer, water en milieu. Het bevat de hoofdlijnen van beleid en geeft richting aan de verdere uitwerking in programma’s, regelgeving (zoals omgevingsplannen en verordeningen), vergunningen en projectbesluiten.
Factsheet Omgevingsvisie en milieueffectrapportage
Infographic Omgevingsvisie en mer
